Một Thằng Nhỏ

          Thằng nhỏ đêm đêm về ngủ ở thềm nhà tôi . Nó cũng ý tứ, chờ cho trong nhà khóa cửa tắt đèn rồi mớI trảI tấm ny-lông cũ sát bên hiên trái, để phòng khi có chuyện bất kỳ nửa đêm người trong nhà vẫn còn lốI ra vô . Chừng 6g sáng nó thức dậy, dọn dẹp tươm tất, xếp tấm ny-lông bỏ vô cái bị đeo trên vai, là xong . Ban ngày nó đi lượm ve chai hay làm gì ở đâu không ai biết . Mà ai quan tâm đến thằng nhỏ bụI đờI làm gì ? Nó không bị dị tật hay tàn phế hay quá nhỏ để gợi lòng thương hại của người khác . Tuổi đờI khỏang 13-14, nó có vẻ “sống được” trong thời buổi mà ngay một người trưởng thành đã thành đã có nghề nghiệp còn hốc hác vì cơm áo hàng ngày . 

          Trong nhà tôi có 3 người làm nghề giáo: ba tôi, chị tôi và tôi . Tùy theo thời khóa biểu của từng người, luôn luôn trong nhà tôi hễ ngườI này đang dạy ở trường thì người khác ở nhà . Chúng tôi cũng “sống được”, vì nói chung, cái khó ló cái khôn, mỗI người thầy trong nhà này đều có một nghề tay trái . Chị tôi thêu máy, ba tôi dịch sách, còn tôi đi dạy thêm lớp đêm . Chúng tôi sống đơn giản, ít nhu cầu, tự thấy mình nhàn, tôi không buồn nhìn lên và cũng ít khi nhìn xuống . 

          Lẽ ra tôi cũng chẳng để ý đến thằng bé . Nó hòan tòan chẳng can hệ gì đến sinh họat trong gia đình hay công tác ở cơ quan tôi . Thậm chí, ngày qua ngày, tháng qua tháng, thằng bé ở đậu hiên nhà tôi cả năm, mà tôi chớ hề biết tên nó, chua hề nói vớI nó 1 câu, và không hè thóang nghĩ đến nó nếu nó không lảng vảng ngay trước mặt . Mà mấy khi nó gặp tôi! Ban đêm tôi khóa cửa ở trong nhà, ban ngày nó lại đi đâu mất . 

          Lần tôi gặp nó buổi xế trưa ở chợ An Đông là hòan tòan tình cờ . Năm bảy ngườI đàn ông lẫn đàn bà xúm quanh nó .Họ hò hét, chửI bớI, khua chân múa tay . Tôi đứng lại xem vì nhận ra thằng nhỏ . Nó lầm lì đứng đó, vai đeo cái bị như tôi đã từng thấy . Mấy ngườI kia, người thì hùng hổ nhào vô đòi đánh nó, người thì can ra e đánh chết thằng nhỏ ở tù . Người khác lại gay gắt bảo: 

          - Đánh cho nó chừa . Để chi cái giòng ăn cắp đó . 

          Thằng nhỏ nhìn thấy tôi, hét lên: 

          Tôi không ăn cắp . 

          - Hả, không ăn cắp hả mày mà không ăn cắp hả ? 

          Họ sấn tới muốn bợp tai thằng nhỏ . Vài người hét: 

          - Mày chạy đi . Còn đứng đó mà cãi ? 

          Thằng nhỏ không chạy . Gã đàn ông lực lưỡng tát vô mặt nó một cái làm nó xiểng liểng . Tôi cảm thấy bất bình . Thằng nhỏ bị 1 cái đá nữa ngã chúi xuống đất . Tôi nhắm mắt lại như 1 phản xạ khi có ai bật lửa ngay trước mặt . RồI tôi mở mắt ra nhìn thằng nhỏ lồm cồm bò dậy . Mặt nó sưng lên, môi bị giập chảy máu ri rỉ . Công an đến . Gã đàn ông bám theo anh công an giảI thích phân bua . Thằng nhỏ đứng thẳng dậy nhìn tôi . Đôi mắt nó rõ ràng là muốn nói điều gì . Nhưng đôi mắt tôi lại tránh đi nơi khác như xấu hổ ? Tôi đâu phảI là kẻ áp bức nó . Mà chuyện phảI trái ra sao tôi có biết đâu mà bênh vực nó . Mà nó cũng chẳng phảI em, cháu hay ngườI quen gì của tôi . Ơ, cũng có quen, nhưng mà … Tôi bỗng nhiên phát bực với mình, chậc lưỡi, tự rủa mình giữa đường hóng chuyện tào lao . Quay mặt đi, để tỏ rà ngườI ngòai cuộc , tôi đeo bộ mặt dửng dưng lầm lũi đạp xe về nhà . 

          Nếp sống trong gia đình tôi bình lặng . Mẹ tôi ăn chay, đôi khi cả nhà ăn chay theo để mẹ khỏI vất vả nấu 2-3 thực đơn . Tôi có 2 chị em, người nào cũng lớn, có ăn học, có nghề nghiệp đòi hỏI tư cách và đức nhẫn nhịn . Chúng tôi không luôn luôn hòa hợp với nhau nhưng mỗi người biết tự giới hạn mình để duy trì cuộc sống chung thanh bạch . Tôi không tự hào về nếp sống này, cũng không phàn nàn hay có ý định thay đổI .Hình như mấy năm gần đây tôi thành người dễ chịu, sao cũng được . 

          Mẹ tôi hỏi: 

          - Sao mặt con tái đi vậy ? vô nằm nghỉ đi, chắc con say nắng 

          Tôi không cãi rằng say nắng thì phải đỏ mặt nhức đầu, chỉ lặng lẽ vô buồng mình nằm nghỉ . 

          Thằng nhỏ không biết có sao không ? Trước đây tôi chẳng hề nghĩ đến nó như 1 người có tính cách . Nó láu cá hay đần độn ? Nó hỗn láo hay nịnh nọt ? Hóa ra nó khẳng khái . Nó hét lên giữa chợ :”Tôi không ăn cắp”, chứ không chịu chạy bỏ danh dự để cứu lấy mạng . Nó bị đánh, bị đá, đập mặt xuống lề đường đá xanh tóe máu môi mà nó vẫn đứng dậy . Nó đứng thẳng dậy và nhìn thẳng vào tôi . Sao tôi lạI quay mặt bỏ đi như kẻ chạy trốn ? 

          - Con uống nước sâm cho mát . 

          Mẹ tôi gọi nước nấu từ lá mã đề, rễ tranh, mía lau để giải nhiệt là nước sâm . Mẹ than là trời nóng quá . Tôi bỗng buột miệng nói: 

          - Thằng nhỏ ở bên hiên nhà mình đó mẹ …. 

          - Ờ, thằng Cần đó hả ? Tội nghiệp, thỉnh thỏang mẹ cho nó tiền mà nó nhất định không lấy . Kệ nó con, cho nó ở đó mình cũng không thua thiệt gì . 

          - Nó … 

          - Nó … thì sao con ? 

          Tôi không biết nói sao . Tôi thật tình cũng không biết nói gì về nó . Tự nhiên nó ám tôi, tôi buột miệng nói ra . Tôi thương nó hay ngờ nó ? Tôi muốn tìm hiểu về nó, hay muốn chia xẻ với mẹ mối quan tâm về nó ? Không, chẳng hề gì cả . Tôi đi nắng về mệt quá mà thôi . Mẹ bảo tôi ngủ đi . Tôi uống 1 viên thuốc cảm rồI ngủ . 

          Khỏang 9g tối tôi đi dạy ở trung tâm về . Thằng nhỏ rõ ràng cố ý đón tôi ngay ở đầu ngõ . Nó nhìn tôi với đôi mắt trong suốt: 

          - Em không ăn cắp . 

          Tôi đứng lại trước mặt nó, im lặng như bị bất ngờ . Nó nói tiếp, giọng trẻ con mà sắc lạnh: 

          - Em bán vé số chứ không ăn cắp . Thằng cha kia mới ăn cắp . Nó ăn cắp nên nó đánh nó chửi em là đồ ăn cắp . 

          Tôi cảm thấy nặng ngực ngộp thở cố đưa tay đặt lên mái đầu thằng nhỏ để bày tỏ niềm cảm thông . 

          - Tôi biết … 

          Thằng nhỏ né đầu khỏI bàn tay tôi, ánh mắt sáng rực nhìn thẳng vào mặt tôi . Nó nhìn tôi y như lúc nó đứng dậy từ mặt đường, giập môi, sưng mặt, nhìn thẳng vào tôi . Khi đó tôi biết là nó không ăn cắp . Nhưng tôi quay đi như trốn chạy . Bây giờ tôi cũng xấu hổ quay mặt đi, vội vã như chạy trốn cái câu hỏi trong ánh mắt dữ dội của thằng nhỏ: Tại sao ?

          Lý Lan

.