..
Danh vọng,
địa vị, sự thành công và sự giàu có thường có khuynh hướng gia tăng cái tôi của
người ta.
Vì vậy, người ta sẽ lạc lối, giống như
người lạc đường không thể về nhà được. Ai chứa đầy kiến thức thì điếc trước lời
phải trái. Khi hai người tranh luận, một người thường đưa cái biết của mình
vào. Cho nên rút lại chỉ nghe thấy tiếng của mình mà không học thêm được gì cả.
1. Sống trong hiện tại
Thiền sư hỏi đệ tử:
- Cuộc sống người ta được bao nhiêu?
Các đệ tử thay nhau trả lời:
- 80 năm.
- Sai.
- 70 năm.
- Còn sai.
- 60 năm.
- Sai.
- Vậy người ta sống bao lâu?
Thiền sư mỉm cười đáp
- Đời người chỉ thuộc trong vòng hơi
thở.
Lời bình: Đừng ỷ
vào quá khứ và cái sắp tới, hãy sống với thực tại.
2. Sau khi chết người ta đi
về đâu?
Hoàng đế
Goyozer đang học thiền với thiền sư Gudo Toshoku.
- Bạch thầy, sau khi chết, người ta đi
đâu?
- Tôi không biết.
- Tại sao thầy không biết?
- Vì tôi chưa chết.
- ???
Lời bình : Khi sống, con người nên thưởng
thức những vẻ đẹp và bí ẩn của cuộc sống theo cái nhiều người sống. Không cần
quan tâm đến thế giới sau khi chết. Hãy sống trọn hôm nay, đừng lo ngày mai vì
chuyện ngày mai thì mai mới xảy ra.
3. Định mệnh nằm trong bàn tay
Thời xưa, có
vị tướng quyết tấn công địch dẫu quân địch mạnh hơn gấp nhiều lần. Trên đường tiến
quân, ông dừng chân ở một đền thờ cầu nguyện, xin giúp đỡ. Sau đó, ông rút ra
một đồng xu và nói lớn với quân sĩ:
- Bây giờ, ta sẽ lấy đồng xu để xin
keo.Nếu là sấp, quân ta sẽ thắng còn ngửa thì quân ta sẽ bại. Chúng ta phó mặc
mạng sống cho định mệnh.
Đồng
xu bay lên, xoay mấy vòng và rơi xuống đất.
- Sấp rồi ! Chúng ta sẽ thắng ! Hãy xông
lên chà nát quân thù ! - Ba quân reo hò phấn khởi.
Sau trận chiến, toàn bộ quân địch hùng
hậu đông đảo bị đánh bại hoàn toàn. Vị phó tướng vui vẻ nói với tướng quân:
- Không ai có thể thay đổi được bàn tay
định mệnh.
Tướng quân chỉ mỉm cười không đáp. Ông
xoè tay đưa đồng tiền ra. Cả hai mặt đồng xu đều là mặt sấp.
Lời bình: Thiên đàng rất công
bằng đối với tất cả mọi người, không thiên vị dành riêng cho ai. Sự giúp đỡ duy
nhất mà bạn có được là chính bản thân bạn !!!
4. Con sóng nhận thức
Nhìn thấy
một con sóng cao lớn bên cạnh, con sóng nhỏ tỏ ra bực mình:
- Bực ghê. Sóng kia lớn quá, sao ta bé
tí. Chúng mạnh mẽ xiết bao sao ta yếu đuối thế này.
Con sóng to cười đáp: - Đó là vì không
nhận ra gốc gác của mình mà bạn buồn bực thế.
- Tôi không là sóng thế là gì?
- Sóng chỉ là hình thức tạm thời trong
bản chất của bạn. Kỳ thực bạn là nước. Một khi nhận ra bản chất của chính mình
là nước, bạn sẽ không còn ấm ức với cái vỏ sóng này và không còn buồn bực gì
nữa.
Con sóng nhỏ hiểu ra, cười vui vẻ:
- À, bây giờ thì tôi hiểu. Bạn và tôi
tuy hai mà một.
Lời bình: Con người cho rằng "ngã"
là ta nên xảy ra phân biệt ta và người mà buồn khổ. Thực ra loài người được cấu
tạo cùng một bản chất trong thiên nhiên bao la.
5. Thiên đường địa ngục
Một vị tướng
quân đến gặp thiền sư Ekaku hỏi:
- Bạch thầy, thiên đường hay địa ngục có
thật hay không?
- Thế ngài là ai?
- Tôi là tướng quân.
Bất ngờ, thiền sư cười lớn:
- A ha! Thằng ngốc nào cho ông làm tướng
vậy, trông ông giống anh hàng thịt.
Tướng quân nổi giận, rút gươm:
- Tao băm xác mi ra !!!
Thiền sư vẫn điềm tĩnh:
- Này là mở cửa địa ngục.
Chợt giác ngộ, vị tướng sụp xuống lạy:
- Xin... xin thầy tha lỗi cho cử chỉ thô
bạo vừa rồi của tôi.
- Này là mở cửa thiên đường - thiền sư
Ekaku mỉm cười.
Lời bình: Thiên đường, địa ngục không phải
là chỗ con người tới sau khi chết mà nó ở đây và bây giờ! Lành, dữ đều do tư
tưởng. Cửa thiên đường địa ngục mở ra bất cứ lúc nào.
6. Thiên đàng địa ngục đều do tâm tạo
Có một bà
lão biệt danh "mụ già hay khóc". Trời mưa, mụ cũng khóc, trời không
mưa mụ cũng khóc. Có người hỏi bà:
- Bà lão ơi, sao bà lại khóc?
- Tôi có hai con gái, cô chị bán giày
vải, cô em bán dù. Khi trời nắng ráo, lão nghĩ tới con em bán dù không được.
Khi trời mưa, lão lại lo cho con chị, mưa gió không có khách nào chịu mua giày.
- Lão nên nghĩ rằng khi trời đẹp đứa lớn
sẽ bán được, khi trời mưa đứa nhỏ bán dù rất chạy.
- À, ông có lý.
Từ đó, "mụ già hay khóc" thôi
khóc. Bà lão cười suốt ngày dù trời mưa hay nắng.
Lời bình: Một điều lợi hay bất lợi sẽ tuỳ
thuộc vào cách nhìn, cách suy nghĩ của bạn.
7. Phật tại gia
Yangpu về
tỉnh Sichuan
định tâm tìm kiếm Bồ Tát. Trên đường đi, Yangpu gặp một nhà sư. Nhà sư hỏi:
- Cậu đi đâu đấy?
- Tôi đi cầu Bồ Tát.
- Bồ Tát ở xa, chi bằng đi tìm Phật có
hơn không?
- Tìm Phật ở đâu bây giờ?
- Khi cậu về nhà, thấy người đón cậu
trên mình khoác cái mền, chân xỏ dép trái, đó chính là Phật.
Theo lời, cậu về nhà thì trời đã khuya.
Mẹ cậu nghe con gọi cửa mừng quá vội khoác mền lên người, xỏ dép trái. Bà chạy
ào ra mở cửa và khi Yangpu thấy mẹ mình như vậy thì đứng chết lặng.
Lời bình : Người ta tìm chân lý nhưng điều
cần là thực thi ngay trong lòng, không thì khó mà gặp được.
8. Ngón tay chỉ mặt trăng
Sư Wu
Jincang hỏi Lục Tổ Huệ Năng:
- Con đọc kinh Đại Bát Niết Bàn bao năm rồi mà vẫn
chưa hiểu. Xin tổ sư soi sáng cho.
Lục Tổ Huệ Năng cầm quyển kinh đưa cho
ni sư, nói:
- Ta không đọc được chữ, con hãy đọc, ta
sẽ giúp con hiểu.
- Tổ không đọc chữ sao ngài hiểu thông
nghĩa được? - Jincang rất ngạc nhiên.
Lục Tổ Huệ Năng thủng thỉnh đáp:
- Chân lý không dựa vào chữ nghĩa. Nó
giống như trăng soi trên trời. Trong trường hợp này, chữ nghĩa giống như ngón
tay trỏ vậy. Ngón tay chỉ trăng mà nó không phải là trăng. Xem trăng có cần
ngón chỉ không?
Lời bình: Ngôn ngữ văn tự đều là biểu tượng
diễn chân lý. Đừng lầm chữ nghĩa với chân lý như đã lầm ngón tay với mặt trăng.
9. Ai đó
Kitagaki, thống đốc bang Kyoto, đến
viếng đền Tofuku để thăm Keichu - vị sư trưởng đền này.
Đệ tử của Keichu vào báo:
- Kitagaki, thống đốc Kyoto muốn diện kiến thầy.
- Ta không biết thống đốc nào cả - Sư
trưởng trả lời.
Đệ tử chạy ra nói với Kitagaki:
- Thầy tôi yêu cầu ngài lui gót vì không quen thống
đốc nào cả.
Kitagaki hiểu ra:
- Nếu vậy, hãy báo với thầy anh có
Kitagaki muốn diện kiến.
- Để tôi thử lần nữa.
Lần này, sư trưởng ra đón tận nơi:
- Ồ, Kitagaki đấy à. Mời vào nhà.
Lời bình: Danh vọng, địa vị, sự thành công
và sự giàu có thường có khuynh hướng gia tăng cái tôi của người ta. Vì vậy,
người ta sẽ lạc lối, giống như người lạc đường không thể về nhà được.
10. Càng vội càng chậm
Một thanh niên nọ lên núi tìm kiếm sĩ
lừng danh để học kiếm thuật. Anh ta hỏi vị sư phụ:
- Thưa thầy, nếu con luyện tập chuyên
cần thì phải bao lâu mới thành kiếm sư?
- Có lẽ 10 năm.
- Cha con đã già rồi và con phải chăm
sóc ông. Nếu con luyện tập chuyên cần hơn nữa thì mất bao lâu?
Lặng yên suy tư một lúc, vị sư phụ đáp:
- Trường hợp này có lẽ phải 30 năm.
Anh thanh niên không giấu được vẻ nôn
nóng:
- Trước thầy bảo 10 năm, bây giờ 30 năm.
Con sẽ vượt qua mọi trở lực để nắm vững kiếm thuật với thời gian ngắn nhất.
- Thế thì anh cần phải ở lại đây 70 năm
- Vị sư phụ mỉm cười.
Lời bình: Những người quá nóng nảy muốn đạt
đến kết quả thì hiếm khi thành công.
11. Đèn đã tắt
Một anh mù đến từ giã bạn mình. Người
bạn cho anh một cây đèn lồng. Anh mù cười hỏi:
- Tôi đâu cần đèn lồng. Với tôi, sáng
hay tối có gì khác.
- Tôi biết. Nhưng nếu không mang nó
theo, trong bóng tối người khác có thể đụng vào anh.
- Ồ, vậy thì được.
Đi được một đoạn, bất ngờ anh mù bị một
người đâm sầm vào. Bực mình, anh ta quát:
- Bộ không thấy đèn hả?
- Đèn của ông đã tắt từ lâu rồi mà.
Lời bình: Người nào dùng lời kẻ khác để dạy
người có thể giống anh mù này. Đèn đã tắt từ lâu, tuy nhiên anh ta không biết
điều đó.
12. Bình thường tâm
- Bạch
thầy, sống theo Đạo một cách siêng năng là thế nào?
- Khi đói hãy ăn, khi mệt hãy ngủ.
- Đó là những điều mà mọi người thường làm mà?
- Không, không ! Hầu hết mọi người đều
không làm như vậy. Khi ăn, mọi người đầy những suy tư, ao ước và khi ngủ lại
đầy những lo toan.
Lời bình: Có bao nhiêu người mà mỗi sáng
thức dậy mà đầu óc không bận bịu những chuyện quá khứ? Con người phải vứt bỏ
những điều nguy đã gây ra bão tố nội tâm và sống theo bản chất nguyên thuỷ của
họ vì Đạo nằm ngay trong đời sống hằng ngày.
13. Thiền trong chén trà
Vị giáo sư đại học đến gặp thiền sư Nan In để tìm hiểu Thiền. Nan
In mời ông uống trà. Nan In rót đầy chén trà
rồi mà cứ thế rót thêm. Giáo sư nhắc:
- Kìa thầy, chung trà đầy tràn rồi, xin
đừng rót nữa.
Nan In cười đáp:
- Như chung trà này, ông cũng đầy ắp
những quan niệm của ông. Nếu trước tiên, ông không cạn chén thì sao tôi có thể
bày tỏ Thiền cho ông được.
Lời bình: Ai chứa đầy kiến thức thì điếc
trước lời phải trái. Khi hai người tranh luận, một người thường đưa cái biết
của mình vào. Cho nên rút lại chỉ nghe thấy tiếng của mình mà không học thêm
được gì cả.
14. Con quỷ bên trong
Nhà sư nọ mỗi khi bắt đầu nhập định đều
thấy một con nhện khổng lồ làm ông bối rối. Nhà sư liền vấn ý sư Tổ:
- Mỗi khi con bắt đầu nhập định thì luôn
có một con nhện khổng lồ xuất hiện, dẫu có đuổi thế nào nó cũng không đi.
-Lần tới, nếu thấy con nhện xuất hiện,
con hãy vẽ một vòng tròn to làm dấu xem nó từ đâu đến.
Nhà sư làm đúng như vậy. Khi ông vẽ vòng
tròn to vào bụng con nhện, con nhện chạy đi, ông lại có thể tiếp tục thiền
định. Sau buổi thiền định, nhà sư rất bối rối khi thấy vòng tròn nằm ngay trên
bụng mình.
Lời bình: Trong cuộc sống, con người gặp
phải nhiều xáo trộn và âu lo, phiền nhiễu. Nhưng âu lo tệ nhất thường là từ
chính bản thân mình mà ra.
15. Đích tới có một đường đi không cùng
Một tăng đồ
hỏi Thiền sư Baling Haojian:
- Nghĩa lý của sư tổ và ý nghĩa của giáo
lý có gì giống và có gì khác nhau?
- Khi vịt lạnh, chúng lội xuống nước.
Khi gà lạnh chúng đậu trên cây.
Lời bình: Lạnh vẫn lạnh nhưng phương thức
tránh lạnh lại khác nhau. Cùng một mục tiêu nhưng mỗi loài lại có cách riêng
của chúng. Để đạt mục tiêu không chỉ có một con đường, không phải ai cũng đi
theo một con đường. Hãy khéo chọn...
.
