Bài toán của người ăn mày

Tôi xách túi đồ nhãn hiệu Gucci ra khỏi Dinamond Plaza rồi đứng lại ở cửa chờ bạn. Một tay ăn mày chuyên nghiệp phát hiện ra tôi, sán tới dứng trước mặt. Câu chuyện của tôi chỉ có thế thôi. Thế nhưng tay ăn mày đã dạy tôi một bài học kinh tế còn sâu sắc hơn một khóa học MBA ở trường.
Tôi kể câu chuyện này chính bởi ý nguyện của tay ăn mày đó.
- Xin anh ..... cho tôi ít tiền đi !! Tôi đứng đó chẳng có việc gì nên tiện tay vứt cho hắn đồng tiền xu, rồi bắt chuyện cùng nhau.
Ăn mày rất thích kể lể :
- Tôi chỉ ăn mày quanh khu mua sắm này thôi, anh biết không ? Tôi chỉ liếc một cái là thấy anh ngay. Đi mua Gucci ở Plaza chắc chắn có nhiều tiền......
- Hả ông cũng hiểu đời ra phết nhỉ ? - Tôi ngạc nhiên.
- Làm ăn mày, cũng phải ăn mày cho nó có khoa học !
Tôi ngẫm nghĩ một lát thấy thú vị bèn hỏi :
- Thế nào là ăn máy một cách khoa học ?
Tôi nhìn kỹ ông ta, đầu óc rối bù, quấn áo rách nát, tay gầy giơ xương, nhưng lại sạch sẽ.
Ông ta giảng giải :
- Ai chẳng sợ và ghét ăn mày, nhưng tôi tin anh không ghét tôi, tôi đoán chắc điều đó. Đấy là điểm tôi khác biệt với những thằng ăn mày khác.
Tôi gật đầu đồng ý, đúng là tôi không ghét ông ta, nên tôi đang nói chuyện với ông ta đấy thôi.
- Tôi biết phân tích SWOT, những ưu thế, bất lợi, những cơ hội và nguy cơ. Đối mặt với những thằng ăn mày là đối thủ cạnh tranh của tôi, ưu thế của tôi là tôi không làm người ta phản cảm, lánh sợ. Cơ hội và nguy cơ thì chỉ là những yết tố điều kiện bên ngoài thuộc về hoàn cảnh, có thể là dân số ở đấy đông hay vắng.........
- Tôi đã từng tính toán rất cụ thể và tỉ mỉ rằng, khu vực thương mại này người qua lại đông, mỗi ngày khoảng mười nghìn người, nghèo thì nhiếu lắm nhưng người giàu còn nhiều hơn. Trên phương diện lý luận thì giả như mỗi ngày tôi xin được mỗi người một đồng xu một nghìn đồng. Nhưng thực tế thì đâu phải ai cũng cho ăn mày tiền, mà một này làm sao tôi xin được mười nghìn lượt người. Vì thế tôi phải phân tích ai là khách hàng mục tiêu và tiềm năng của tôi.
Ông ta lấy giọng nói tiếp :
- Ở khu Plaza này thì khách hàng mục tiêu của tôi chiếm khoảng 30% số lượng người mua sắm, tỉ lệ thành công khoảng 70%. Lượng khách hàng tiềm năng chiếm khoảng 20%, Tỉ lệ thành công khoảng 50%. Còn lại 50% số người tôi chọn cách bỏ qua họ, bởi tôi không có đủ thời gian để tìm vận may của mình với họ.
Thế ông định nghĩa thế nào về khách hàng của ông ? Tôi hỏi.
- Trước tiên, khách hàng mục tiêu. Đó là những thanh niên trẻ như anh đấy, có thu nhập nên tiêu tiền không lưỡng lự. Ngoài ra các đôi tình nhân cũng là khách hàng mục tiêu của tôi, họ không thể mất mặt trước các bạn khác phái, vì thế đành phải ra tay hào phóng. Rồi tôi chón các cô gái xinh đẹp đi một mình là khách hàng tiềm năng, bởi họ rất sợ bị lẽo đẽo theo, chắc chắn họ chọn cách bỏ tiền ra cho rảnh nợ. Hai đối tượng này đều thuộc tầm tuổi 20 -30 . Nếu tuổi khách hàng nhỏ họ không có thu nhập, tuổi già hơn thì họ có thể đã có gia đình, tiền bạc bị vợ cầm hết. Những ông chồng đó biết đâu có khi đang âm thầm tiếc hận rằng không thể ngửa tay ra xin tiền của tôi ấy chứ.
- Thế thì mỗi ngày ông xin được bao nhiêu tiền ?
- Thứ 2 -> Thứ 6 sẽ kém một chút, khoảng 200 nghìn. Cuối tuần thậm chí có thể là 400 - 500 nghìn.
- Hả, nhiều vậy sao ?
Thấy tôi nghi ngờ ông ta tính cho tôi thấy .
- Tôi cũng có khác gì anh, tôi cũng làm việc 8h vàng ngọc. Buổi sáng từ 11h -> 7h tối, cuối tuần vẫn đi làm như bình thường.Mỗi laần ăn mày một người tôi mất khoảng 5giây, trừ đi thời gian tôi đi lại, dịch chuyển giữa các mục tiêu, thường một phút tôi xin được 1 đồng xu 1 nghìn/ 1 lần. 480 đồng 1nghìn/ 8 tiếng, rồi tính với tỉ lệ thành công 60% thì tôi được khoảng 300 nghìn.
- Chiến lược ăn mày của tôi là đứt khoát không đeo bám khách chạy dọc phố. Nếu xin mà họ không cho tôi dứt khoát không bám theo họ. Bởi nếu họ cho tiền thì đã cho rồi, nếu họ cho vì đeo bám lâu thì tỉ lệ thành công cũng không nhỏ. Tôi không thể mang thời gian ăn mày có giới hạn của tôi để đi lãng phí trên những người khách này, trong khi tôi có thể xoay sang mục tiêu bên cạnh.
Trời ! Ăn mày này có đầu óc quá, phân tích như thể giám đốc kinh doanh hoặc giám đốc tiếp thị vậy.
Ông nói tiếp đi. Tôi hào hứng
- Có người bảo ăn mày có số may hay xui, tôi không nghĩ thế. Lấy ví dụ cho anh nhé, nếu có một anh thanh niên đẹp trai và một phụ nữ xinh đẹp, đứng trước cửa shop đồ lót, mỹ phẩm thì anh sẽ chọn ai để ăn mày ?
Tôi ngẫm nghĩ rồi bảo tôi không biết.
- Anh nên đến xin tiền anh thanh niên kia. Vì đứng bên cạnh anh ta là một phụ nữ đẹp, anh ta chẳng nhẽ lại không cho ăn mày tiền. Nhưng nếu anh đi xin xô gái đẹp cô ta sẽ giả vờ là ghê sợ anh rồi lánh xa anh.
- Tôi cho anh một ví dụ nữa :
- Hôm nọ đứng ở siêu thị BigC có một cô gái trẻ tay cầm túi đồ vừa mua ở siêu thị, một đôi nam nữ yêu nhau đang đứng ăn kem và một anh chàng đóng bộ công chức chỉnh tề, tay xách túi đựng máy vi tính xách tay. Tôi nhìn họ 3giây, sẽ không ngần ngừ bước thẳng tới mặt cô gái trẻ xin tiền, cô giá cho tôi hẳn 2 đồng xu, nhưng ngạc nhiên hỏi tôi tại sao tôi chỉ xin tiền mỗi cô ta. Tôi trả lời, cái đôi tình nhân kia đang ăn họ không tiện rút ví ra cho tiền, anh kia trông có vẻ lắm tiền nhưng , trông như sếp vì thế trên người họ thường không có sẵn tiền lẻ. Còn cô vừa mua sắm ở siêu thị ra , tất còn ít tiền thừa. Chí lý, tôi càng nghe ăn mày nói càng tỉnh cả người ra.
- Cho nên tôi bảo rồi, tri thức quyết định tất cả !
- Tôi nghe sếp tôi nói bao lần câu này, nhưng đây là lần đầu tôi nghe một thằng ăn mày nói câu này.
Ăn mày cũng phải mang tri thức ra ăn mày. Chứ ngày ngày nằm ệch ra ở xó chợ, cầu thang lên đường vượt giao lộ, xin ai cho được tiền.
Có lần một người cho tôi hẳn 50 nghìn, nhờ tôi đứng dưới cửa sổ gào :" Hồng ơi, anh yêu em !" Gào 100 lần. Tôi tính ra gọi một tiếng mất 5 giây. Thời gian cũng tương tự như tôi ăn mày một lần, nhưng lợi nhuận đạt được chỉ 500đồng, còn kém đi ăn mày thế là tôi từ chối.
Ở đây, nói chung một tay ăn mày 1 tháng có thể xin được 1 nghìn hoặc 8 trăm lần. Người nào may mắn cùng lắm chỉ xin được 2 nghìn lần. Dân số khoảng 3 triệu, ăn mày độ chục người, tức là cứ khoảng mười nghìn người dân có một người ăn mày.Như thế thu nhập của tôi ổn định, không biến động nhiều.
Trời tôi phục ăn mày quá !
Tôi thường nói tôi là một thằng ăn mày vui vẻ. Những thằng ăn mày khác thường vui vì xin được nhiều tiền. Tôi thường bảo chúng nó là chúng mày nhầm rồi. Vì vui vẻ thì mới xin được nhiều tiền chứ.
Quá chuẩn !!
- Ăn mày là nghề nghiệp của tôi, phải hiểu được niềm vui do công việc của mình mang lại. Lúc trời mưa ít người ra phố, những thằng ăn mày khác đều ủ rũ oán trách hoặc ngủ.Đừng nên như thế, hãy tranh thủ cảm nhận vẻ đẹp của thành phố. Tối về tôi đắt vợ con đi chơi ngắm trời đêm, có lúc đi đường gặp đồng nghiệp, tôi có khi cũng vứt cho họ một đồng xu để thấy họ vui vẻ đi, nhìn họ như nhìn thấy chính mình.
- Ối ông cũng có vợ con ?
Vợ tôi ở nhà làm nội trợ, con tôi đi học. Tôi vay tiền ngân hàng Vietinbank mua một căn nhà ở ngoại thành, trả nợ dần trong mười năm, vẫn còn 6 năm nữa mới trả hết. Tôi còn phỉa nỗ lực kiếm tiền, con tôi còn phải lên đại học, tôi sẽ cho nó học quản trị kinh doanh, Maketing để con tôi trở thành một thằng ăn mày xuất sắc hơn bố nó.
Tôi buột miệng:
- Ông ơi, ông có thu nhận tôi làm đệ tử không?




.